نحوه کار هواساز چگونه است؟

دستگاه هواساز(Air handling units) برای تنظیم،گردش و تأمین هوایی مطلوب در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ساختمان‌های بزرگ و کوچک صنعتی و تجاری یافت و به طور معمول بر روی سقف، طبقات و یا در پایین‌ترین قسمت ساختمان نصب می‌شود. هواساز‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های گوناگونی وجود دارند اما به طور معمول از فن، فیلتر و کویل تشکیل می‌شوند که درون محفظه ای فلزی قرار دارند. واضح است که بین کیفیت هوا و کیفیت زندگی افراد رابطه‌ای مستقیم وجود دارد و این امر استفاده از هواساز را در فضا‌های بزرگ و کوچک اجتناب‌ناپذیر می‌کند.

هواساز چگونه کار می‌کند؟

هواساز هوای تازه را از بیرون دریافت و آن را تصفیه می‌کند و هوایی خنک یا گرم را به محیط داخلی ساختمان می‌دهد. بیشتر واحد‌های ساختمان دارای مجرای اضافی هستند تا هوای استفاده شده و آلوده را از اتاق خارج کنند. این هوا دوباره وارد هواساز می‌شود و فن‌های موجود در هواساز آن را تصفیه و دوباره به جو بر می‌گردانند. مقداری از این هوای برگشتی ممکن است دوباره وارد جریان هوای تازه شود، با این کار در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود. در زیر نمایی از هواساز را می‌بینیم.

همانطور که ملاحظه می‌کنید دو محفظه برای جریان و بازگشت هوا وجود دارد. در قسمت جلویی ورودی و خروجی هر محفظه، صفحه‌ای مشبک وجود دارد تا از ورود اجسام و حیوانات به داخل  هواساز جلوگیری‌شود. در محفظه ورودی و خروجی چند دمپر(تعدیل کننده) وجود دارد. دمپر‌ها ورقه‌هایی فلزی هستند که قابلیت چرخش دارند و می‌توانند میزان هوای ورودی و خروجی را تنظیم کنند.

بعد از دمپرها به فیلتر‌ها می‌‌رسیم، این فیلترها برای تصفیه و جذب گرد و غبار و جلوگیری از ورود آن‌ها به هواساز و داخل ساختمان کاربرد دارند. در میان هر دسته‌ای از فیلترها سنسور فشار وجود دارد. این سنسور‌ها میزان آلودگی فیلترها را اندازه‌گیری می‌کنند و زمان تعویض فیلترها را نشان می‌دهند. اگر فیلتر‌ها کثیف شوند، مقدار هوایی که می‌تواند از آن‌ها عبور کند محدود می‌شود و این باعث افت فشار در فیلتر‌ها می‌شود. به طور معمول تعدادی فیلتر‌های صفحه‌ای یا پیش‌فیلتر برای جذب ذرات بزرگ‌تر گرد و غبار و سپس چند فیلتر کیسه‌ای برای جذب ذرات کوچک‌تر در هواساز وجود دارد. بعد از فیلترها به کویل(پیچه) سرد‌کننده و کویل گرم‌کننده می‌رسیم. این کویل ها برای گرم و یا خنک کردن هوا هستند. دمای هوای ورودی به ساختمان اندازه گیری می‌شود و اگر پایین‌تر و یا بالا‌تر ازمیزان دمای مطلوب باشد، کویل‌ها آن را تعدیل می‌کنند. قسمت بعدی هواساز، فن است. هوا از طریق فن وارد می‌شود، از دمپرها، فیلترها وکویل‌ها عبور می‌کند و سپس به کانال‌های اطراف ساختمان وارد می‌شود. فن‌های سانتریفیوژی در هواسازهای قدیمی رایج تر هستند اما در هواساز‌های جدید فن هایEC نصب می‌شوند که برای بهینه سازی انرژی مناسب‌تر هستند. در سراسر فن‌ها نیز سنسور‌های فشار وجود دارد که نسبت به کار کردن فن‌ها حساس هستند. اگر فن در حال کار‌کردن باشد این سنسور‌ها اختلاف فشار ایجاد می‌کنند که ما از همین طریق می‌توانیم به خرابی اجزا پی‌ببریم. ممکن است بعد از فن‌ها یک سنسور فشار کانال نیز وجود داشته باشد. این سنسور‌ها فشار استاتیکی (ثابت) را نشان می‌دهند و در بعضی از هواساز‌ها سرعت فن با توجه به نتیجه‌ی فشار کانال کنترل می‌شود. در نهایت، کانال‌هایی برای انتقال هوا به فضاهای طراحی شده درساختمان وجود دارد. همچنین کانال هایی برای بازگشت هوای استفاده شده به هواساز وجود دارد. دستگاه هواساز یک رطوبت رسان نیز هست. اگر رطوبت هوا از حد نرمال آن پایین تر باشد دستگاه هواساز، بخار و یا اسپری آب را وارد اتاق می‌کند و اگر رطوبت هوا زیاد باشد با استفاده از کویل‌های خنک کننده باعث کاهش آن می‌شود.

انواع هواساز

هواسازها را می‌توان بر اساس ویژگی‌هایی که دارند به چند دسته تقسیم کرد.

براساس نوع عملکرد فن‌ها:

فن مکنده: در این نوع هواساز، فن هوا را از میان فیلترها،کویل سردکننده و جعبه‌ی مخلوط‌کن  قبل از خارج شدن به درون خود می‌کشد.

-فن می‌تواند به طور افقی و یا عمودی نصب شود.

-فن فشاری منفی در ناحیه ی مکش بوجود می‌آورد.

فن دمنده: در این مدل، فن هوا را قبل از خروج به درون فیلترها، کویل سرد‌کننده و جعبه‌ی مخلوط‌کن می‌دمد. فن باعث ایجاد فشار مثبت می‌شود.

بر اساس نوع پیچه‌ی سردکننده

نوع DX : DX کوتاه شده‌ی عبارت direct expansion  است. یعنی هوا به طور مستقیم در ارتباط با کویل سردکننده است.

• کویلDX دارای ماده‌ی سردکننده است.
• کویلDX با پره‌هایی برای افزایش سطح و همچنین انتقال بهتر گرماست.

نوع خنک کننده ی آب: این نوع دارای کویل خنک کننده‌ی آب است.

-کویل خنک کننده‌ی آب دارای مقادیری از آب است.

-آب گرما را از هوا می‌گیرد.

-به طور معمول برای ظرفیت‌های بزرگ از این کویل استفاده می‌شود.

براساس شماره فن و موتور هواساز

هواساز دارای 1فن(1فن و1 موتور): به طور معمول هواساز با یک فن به بازار عرضه می‌شود.

هواساز دارای 2فن( 2 فن و 2 موتور): استفاده از آن خیلی مرسوم نیست ولی اگر فشار استاتیکی خیلی زیاد باشد از این مدل می‌توان استفاده کرد.

هواساز دارای 2موتور( 1 فن و 2 موتور): مثل مدل قبلی استفاده از آن مرسوم نیست مگر وقتی که فضای کافی برای دو هواساز وجود نداشته باشد، از هواسازی با دو موتور می‌توان استفاده کرد.

ویژگی‌های هواساز به پارامتر‌های مختلفی بستگی دارد، مانند: جنس کویل، جنس پره‌ها، گنجایش فن، جنس فن، قدرت موتور و...

چگونه هواسازی مناسب انتخاب کنیم؟

مسلماً یکی از نکات مهم در انتخاب هواساز در نظر گرفتن ابعاد اتاق است. قطعاً ابعاد هواساز برای یک دفتر با ابعاد آن برای یک کافه یا رستوران متفاوت است.  هواساز مورد نظر خود را با توجه به متر‌مربع فضای خود تعیین کنید.در زیر تصویر برای کمک به شما در انتخاب هواساز مناسب خود آورده‌ایم.

نوع ترمینال از هواساز دارای فن ها یا کویل‌های دمنده است که به ندرت در محیط های صنعتی و بزرگ استفاده می‌شوند. این دستگاه ها از ساده ترین و کوچکترین هواساز‌ها هستند و به طور کلی شامل تعداد بیشتری از کویل انتقال گرما و یک فن هستند. این کویل‌ها و فن ها نسبت به بقیه ی انواع هواساز دارای کم‌ترین بازده هستند و توانایی کمی در تأمین رطوبت و کنترل دما دارند. برای بیشتر محیط‌های صنعتی، هواساز پیمانه‌ای(modular) کارآمد‌ترین و به صرفه‌ترین نوع هواساز است. با استفاده از این نوع هواساز، افراد می‌توانند هرقسمت از دستگاه مانند محفظه ها، پیچه ها، فیلترها، فن‌ها و سایرلوازم را متناسب با شرایط انتخاب کنند. این نوع هواساز را می‌توان به صورت آکبند و مونتاژشده از کارخانه تهیه کرد و یا در محل اجزای آن را مونتاژ کرد.

مزایا و معایب دستگاه هواساز

یکی از مزایای دستگاه‌های هواساز این است که می‌توان آن هارا باهم و در یک مکان نصب کرد. هواساز‌های رایج و به صرفه‌ی موجود در بازار معمولاً بر روی سقف و یا در امتداد دیوار‌های خارجی ساختمان نصب می‌شوند اما بخش‌هایی از آن‌ها باید در داخل اتاق‌ها و به صورت جداگانه نصب شوند. در صورتی که دستگاه هواساز دچار نقص فنی شود، کل ساختمان از نظر تهویه‌ی هوا دچار مشکل می‌شود. که این برای هواساز یک نقص محسوب می‌شود. نصب یک هواساز دیگر می‌تواند در این مواقع پشتیبانی لازم را انجام دهد.

محافظت و نگهداری از هواساز

با گذشت زمان و استفاده‌ی مداوم از هواساز این دستگاه نیز مانند هر وسیله‌ی دیگری نیاز به تعمیر و نگهداری دارد. بسیاری از هواساز‌ها به طور مداوم نیازمند تعویض فیلتر هستند اما این کار باعث تمیزی کامل هواساز از گرد و خاک و یا آلودگی های دیگر نمی‌شود چون اجزای دیگری مانند کویل‌ها و فن‌ها هم از آلودگی در امان نیستند. پره‌های فن با گذشت زمان کثیف می‌شوند. رطوبت درکویل‌ها به دام می‌افتند که همین امر باعث جذب گرد و خاک می‌شود. این آلودگی‌ها می‌توانند باعث رشد میکروب‌ها شوند که ممکن است از طریق جریان هوا به ساختمان راه یابند. مهم‌ترین کاری که برای نگهداری از هواساز می توان انجام داد تمیز کردن این قسمت هاست تا از رشد میکروب‌ها جلوگیری شود. جمع شدن گرد و غبار سنگین بر روی اجزا باعث کاهش عملکرد بهینه‌ی هواساز و افزایش مصرف انرژی می‌شود. از این رو شما می توانید جهت نگهداری های دوره ای یا تعمیر داستگاه های هواساز در تهران از متخصصین نیاسرویس استفاده نمایید و یا برای دریافت مشاوره با ما در ارتباط باشید.